Blog #11 – Heeft mijn ‘patatje met’ invloed op een peesblessure?
Binnen de zorg is het goed om ook eens over de grens van je eigen domein te kijken, daarom dit keer een blog met een multidisciplinair perspectief. Binnen de fysiotherapie worden klachten vaak in verband gebracht met fysieke kwesties, maar ook voeding speelt een rol bij het ontwikkelen van klachten. In deze blog wordt beschreven welke relatie er bestaat tussen voeding en peesklachten (tendinopathie).
Risicofactoren gerelateerd aan voeding
Vanuit de literatuur worden er verschillende risicofactoren voor het ontstaan van peesblessures beschreven, hieronder vallen onder andere ook een verhoogde Body Mass Index (BMI), tailleomtrek en taille heupverhouding. Daarnaast wijst onderzoek uit dat een dieet, genetisch of leeftijd gerelateerd verhoogd vetgehalte in het bloed (hyperlipidemie) mensen meer vatbaar kunnen maken voor peespathologie. Al met al valt te zeggen dat een grotere buikomvang (vet) en een hoog cholesterol de kans op het krijgen van een peesblessure vergroot.
Vetten
Om de kans op een peesblessure te verminderen speelt voeding, onder andere de inname van vet, dus een rol. We onderscheiden twee soorten vetten in ons bloed; de zogenaamde triglyceriden en het cholesterol. Cholesterol bestaat uit een verhouding LDL en HDL cholesterol, dit hebben we nodig als bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen. HDL cholesterol wordt gezien als het ‘gezonde’ cholesterol. Daartegenover staat dat we het LDL cholesterol in ons bloed zo laag mogelijk willen houden. Met de voeding die je consumeert kan cholesterol goed worden gereguleerd. Dat heeft alles te maken met de vetten die we binnenkrijgen. Vet uit onze voeding kan worden onderverdeeld in twee soorten, namelijk verzadigd en onverzadigd vet. Verzadigd vet kan het evenwicht tussen HDL cholesterol en LDL cholesterol verstoren. Een mogelijk gevolg is dat het LDL cholesterol hoger wordt dan het HDL cholesterol, en dat is juist wat we willen vermijden. Onverzadigd vet is de vetsoort die een positief effect heeft op ons cholesterol; het vermindert het LDL cholesterol. Door verzadigd vet in je voeding te vervangen door onverzadigd vet kun je de verhouding LDL en HDL cholesterol in je bloed verbeteren. Onverzadigd vet zit in magere voedingsmiddelen, zoals vloeibare bak- en braadproducten. Ook vis en noten leveren veel onverzadigd vet. Verzadigd vet vind je met name terug in dierlijke producten, zoals vet vlees en volle zuivelproducten. Daarnaast bestaan koek, gebak en snacks uit veel verzadigde vetten. Je kan dus ook met je voeding de kans op een peesblessure verkleinen. Overigens heeft het geen zin je cholesterol door middel van medicatie te verlagen, want deze medicijnen (statines) geven ook een verhoogd risico op een peesblessure.
Werkingsmechanisme
Er zijn twee hypotheses waarop een vetrijk dieet een pees negatief kan beïnvloeden. Ten eerste kan een toename in gewicht en/of buikvet ervoor zorgen dat er een hogere mechanische belasting op peesweefsel ontstaat. Ten tweede kunnen hoge concentraties vet zorgen voor een systemisch biologisch effect op peescellen (tenocyten) dat de pees kan verzwakken.
Suiker
Verhoogde bloedsuikerwaarden blijken ook invloed te hebben op de gezondheid van onze pezen. Suikerziekte (diabetes mellitus) heeft een relatie met slechte peesgezondheid. Toch laat onderzoek zien dat de Body Mass Index (BMI) een grotere risicofactor is voor tendinopathie dan diabetes. Een kanttekening die hierbij wel gemaakt kan worden is dat één van de belangrijkste oorzaken van suikerziekte overgewicht is en overgewicht gaat natuurlijk gepaard met een verhoogd BMI.
Voeding heeft dus zeker een invloed op (het ontstaan van) een peesblessure. We kunnen concluderen dat te veel ‘patatjes met’ de kans op een peesblessure vergroot. Daarnaast is het aanpassen van de voeding voor mensen die al overgewicht / hoog cholesterol hebben een goede manier om, als ze mogelijk al een peesblessure hebben, hun overgewicht te verminderen. Zo wordt het doen van oefeningen ook nog eens makkelijker en kunnen peesblessures beter worden verholpen.
Lilian van Weperen – Diëtistenpraktijk Oosterpark
Mathijs van Ark – Peescentrum ECEZG
Referentie